Η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα έχει βιώσει πολλές αλλαγές τα τελευταία χρόνια και εξακολουθεί να βρίσκεται σε μια μεταβατική φάση, ψάχνοντας για την κατάλληλη ισορροπία. Οι τιμές συνεχίζουν να ανεβαίνουν, κάνοντας την αναζήτηση κατοικίας μια πρόκληση για πολλούς. Ένα βασικό πρόβλημα είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει αύξηση στην προσφορά κατοικίας, κάτι που δεν δείχνει σημάδια βελτίωσης προς το παρόν.
Ένας λόγος που έχει συμβάλει στη μείωση της προσφοράς κατοικίας είναι η Golden Visa. Το πρόγραμμα λειτουργεί στην Ελλάδα για περίπου 10 χρόνια και κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου υπάρχει ροή επενδύσεων που ανέρχονται στα 6 δισ. ευρώ, αλλά έχει ταυτόχρονα οδηγήσει σε μερική αύξηση των τιμών, τόσο στην αγορά όσο και στα ενοίκια για τους Έλληνες. Σύμφωνα με τα δεδομένα, περίπου 23.000 κατοικίες έχουν αλλάξει ιδιοκτησία, ενώ περίπου 30.000 αλλοδαποί έχουν λάβει την Golden Visa.
Το πρόγραμμα ισχύει από το 2013 και το αρχικό ελάχιστο όριο επένδυσης των 250.000 ευρώ ίσχυε για ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Αυτό οδήγησε στο να προτιμήσουν οι ξένοι επενδυτές, κυρίως Κινέζοι και Τούρκοι, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, περιοχές κυρίως στο παράκτιο μέτωπο της Αττικής, όπως Γλυφάδα και Βούλα, καθώς και κάποιες περιοχές στο κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Οι υπόλοιπες περιοχές στη χώρα δεν επωφελήθηκαν σχεδόν καθόλου από το πρόγραμμα.
Πρόσφατα, η ελληνική κυβέρνηση προέβη σε σημαντικές αλλαγές, αυξάνοντας τα όρια για τη χορήγηση της Golden Visa. Ο κύριος στόχος αυτών των μέτρων είναι να αντιμετωπιστεί η κρίση στη στέγαση, δίνοντας προτεραιότητα στους έλληνες πολίτες ως υποψήφιους αγοραστές ακινήτων στην Ελλάδα. Με αυτόν τον τρόπο, θέτονται εμπόδια στους πολίτες τρίτων χωρών που θέλουν να επωφεληθούν από το πρόγραμμα Golden Visa, δημιουργώντας έτσι περιθώριο δράσης για τους Έλληνες που αναζητούν ακίνητα.
Πιο αποτελεσματικό μπορεί να αποδειχτεί το μέτρο που προβλέπει ότι το ακίνητο που θα αγοραστεί πρέπει να είναι τουλάχιστον 120 τετραγωνικά μέτρα. Αυτή η προϋπόθεση αναμένεται να επηρεάσει θετικά την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα και να δώσει τη δυνατότητα σε Έλληνες που αναζητούν στέγη να διεκδικήσουν μια πιο ευρεία γκάμα ακινήτων.
Ταυτόχρονα, μπορεί να αποθαρρύνει την αγορά μικρότερων διαμερισμάτων από ξένους επενδυτές που δεν ενδιαφέρονται για την Golden Visa.
Με την εφαρμογή αυτού του μέτρου, οι περιοχές που αντιμετωπίζουν προβλήματα έλλειψης στέγης ενδεχομένως να δουν μια αύξηση στην προσφορά ακινήτων καθώς οι επενδυτές θα αναζητούν μεγαλύτερα ακίνητα που πληρούν τις νέες προϋποθέσεις. Επιπλέον, η αύξηση του μεγέθους των ακινήτων μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας της στέγασης, καθώς πιο μεγάλοι χώροι διαβίωσης μπορούν να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις ανάγκες των κατοίκων.
Νέο καθεστώς για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, όπως το Airbnb
Μία ακόμη παρέμβαση προς την κατεύθυνση της αύξησης στην προσφορά ακινήτων είναι οι αλλαγές στη φορολογία και στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς βραχυχρόνιας μίσθωσης. Από την αρχή του έτους υπάρχει νέο καθεστώς για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, όπως το Airbnb.
Έχει τεθεί τέλος διαμονής σε περίπου 170.000 ακίνητα, με φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) και η επιβολή του εκτιμάται ότι αφορά περίπου 7.440 ιδιώτες που θα χρειαστεί να δηλώσουν τα έσοδά τους και να ανοίξουν βιβλία.
Οι ιδιοκτήτες που προτίθενται να ενοικιάσουν περισσότερα ακίνητα μέσω πλατφορμών, όπως το Airbnb, υποχρεώνονται να καταχωρίσουν τις συναλλαγές τους σε βιβλία, ενώ οι ενοικιαστές είναι υποχρεωμένοι να πληρώσουν τέλος διαμονής.
Οι ιδιοκτήτες ακινήτων που δεν θα συμμορφωθούν με τις νέες ρυθμίσεις και δεν θα εγγραφούν στο κατάλληλο μητρώο θα αντιμετωπίσουν αυστηρά πρόστιμα. Αυτό το μέτρο φαίνεται να έχει σκοπό να διασφαλίσει τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς και την επιβολή της φορολογίας στον τομέα των βραχυχρόνιων μισθώσεων.
Η ΠΟΜΙΔΑ υπέβαλε πρόταση προς το υπουργείο Οικονομικών για τη χορήγηση φορολογικών κινήτρων με στόχο την ενεργοποίηση των κλειστών ακινήτων. Σύμφωνα με αυτήν, οι ιδιοκτήτες ακινήτων που είχαν ακίνητα κενά ή εκμισθωμένα μέσω του Airbnb και τα διαθέτουν για μακροχρόνια ενοικίαση (τουλάχιστον τρία χρόνια) θα απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος επί των εσόδων αυτών για τρία χρόνια.
Με αυτόν τον τρόπο, η πρόταση της ΠΟΜΙΔΑ στοχεύει στην ενίσχυση της μακροπρόθεσμης ενοικίασης και στην ενεργοποίηση των ακινήτων που έχουν μείνει κενά ή χρησιμοποιούνται για βραχυπρόθεσμες μισθώσεις μέσω της πλατφόρμας Airbnb. Τα φορολογικά κίνητρα μπορούν να αποτελέσουν έναν σημαντικό παράγοντα που θα κινητοποιήσει τους ιδιοκτήτες ακινήτων να αλλάξουν τη χρήση των ακινήτων τους προς την ενοικίαση.
